نوار تیپ یا نوار آبیاری قطرهای ، نواری با دیواره نازک است که برای آبیاری قطرهای استفاده میشود . تیپ از جنس پلی اتیلن می باشد و به صورت تقریبا مسطح و بسیار نرم انعطاف پذیرند که هنگام ورود آب به آن پر می شود و قطره های آب از طریق درپیرهای تعبیه شده بر روی تیپ خارج می شود و پس از پایان آبیاری، تیپ دوباره به صورت مسطح در می آید.
ضخامت دیواره نوار تیپ بسیار نازک است و فاصله بین قطره چکان ها در نوار آبیاری مختلف است . از تیپ های ضخیم تر معمولا برای آبیاری زیر سطحی گیاهان مختلف استفاده می شود. نوار تیپ ها انواع مختلفی دارند بنابراین قیمت آنها براساس مشخصات فنی (ضخامت – اندازه ) وکیفیت تولید ارائه می شود.
یکی از روشهای مرسوم آبیاری قطره ای که برای کشتهای ردیفی مورد استفاده قرار میگیرد، استفاده از نوار تیپ است که به آبیاری نواری نیز معروف است. در این سیستم آبیاری برای آن که بتوان آب را به پای گیاه رساند، از نوار تیپ (tape) استفاده میشود. این وسیله در واقع یک لوله پلیمری یکسره است که در فواصل مشخص دارای محلی برای خروج قطره ای آب است.
نوار تیپ به دو صورت کلی درزدار یا پلاکدار تولید و عرضه میگردد. نوار تیپ پلاکدار دارای قطره چکان است، اما نوار تیپ درزدار قطره چکان ندارد و به جای آن مسیری زیگزاگ شکل (زیپ مانند) در کنار آن وجود دارد که باعث شکستن فشار آب شده تا قطرات از طریق درزها خارج و به پای گیاه برسند که اصطلاحاً به در از بغل معروف است. نوع دیگر آن، دارای روزنه ای در روی نوار است که به درز از وسط معروف شده است.
نوار تیپ با تنوع زیادی از نظر ضخامت و فاصله بین قطره چکانها یا درزها تولید میشود. از نوار آبیاری میتوان برای آبیاری گیاهان مختلف با دورههای رشد متفاوت استفاده نمود. اما پر مصرفترین نوع آنها ضخامت ۲۰۰ و ۱۷۵ میکرون با فاصله آبدهی (روزنه یا پلاک) ۲۰ سانتیمتر است. فواصل آبدهی معمول دیگر، ۱۰ و ۳۰ سانتیمتر است. گرچه برای متراژهای بالا امکان تولید با فاصله سفارشی نیز وجود دارد.
آبدهی نوار تیپ معمولاً از ۱٫۲ تا ۳ لیتر در ثانیه است. هر چقد فاصله درز یا قطره چکان بیشتر باشد (مثلاً ۳۰ سانتیمتر)، آبدهی نیز بیشتر میشود. با توجه به این که کشور ما در یکی از مناطق خشک جهان قرار گرفته و مقدار بارندگی سالانه آن کم است و از سوی دیگر این بارشها دارای توزیع نامناسب زمانی و مکانی هستند و همچنین خشکسالیهایی که در بیست سال اخیر در کشورمان اتفاق افتاده است، کشاورزان عزیز چارهای جز استفاده مناسب از آبی که در اختیار آنها است، ندارند؛ زیرا سطح سفرههای زیرزمینی آب کشور هر سال مقداری پایین رفته و سبب کاهش تدریجی منابع آبی ایران میشوند.
مزایای استفاده از نوار تیپ
- صرفه جویی در مصرف آب وافزایش سطح زیر کشت
- نصب آسان و سریع و حمل و نقل راحت نوار تیپ (سبکی وزن)
- قابلیت نصب بر روی خاک ، زیر خاک و یا حتی معلق
- جلوگیری از چسبیدن جلبک و رسوبات معدنی بدلیل جنس آن
- استفاده آسان در زمین هایی با شکل نامنظم
- کم شدن فرسایش خاک
- کاهش رشد علف های هرز
- یکنواختی توزیع آب
- نیاز به فشار کمتر نسبت به سایر روشها
محدودیت های استفاده از نوار تیپ
- استفاده از فیلتر به جهت جلوگیری از گرفتگی درزها وقطره چکان ها
- جلوگیری از زاویه دار شدن نوار
- جلوگیری از نصب در شیب های بالای 2 درصد
- نیاز به هزینه های اولیه راه اندازی
- رعایت روشهای نصب با توجه به شرایط محیطی(باد شدید- بارش برف وتگرگ واحتمال یخبندان)